Wat en Leedji fortelt

Asimbonanga , wü haa höm ek sen – dit soong di Band Savuka 1987. Wü haa ek Mandela sen, bi di Stair, hur hi es, bi di Stair, hur hi fasthölen uur.

Des Leedji uur ek bluat ön jen Spraak süngen, man ön tau, nemelk Engelsk en isiZulu. Dit heer di Band Savuka aaft maaket. Hat wiar en Band ön Süđer-Aafrika me wit en suurt Lermaaten, en dit ön di Tir fan di Apartheid. IsiZulu es en Spraak ön Süđer-Aafrika fan di Zulu-Liren, ja sen di gurtst eetnisk Ker diar. Hat es jen fan elev ofitsjel Spraaken ön Süđer-Aafrika en heer me sawat 24 Prosent di miist Mooterspraaklers. En üđer ofitsjel Spraak es isiXhosa. Jen fan di bikeentst Xhosa es Nelson Mandela, en höm es dit Leedji „Asimbonanga“ töiiwen.

Mandela es diarfuar bikeent, dat hi töögen dit Apartheids-Regime ön Süđer-Aafrika keempet heer. Dit wiar al wilt sin Studium, dat hi politisk töögen dit wit Menerhairsregime tö gangs wiar en höm fuar lik Rochten fuar di Suurten iinseet. Töhop me Oliver Tambo en Walter Sisulu lair hi Grün tö di ANC Youth League, en Juugentorganisatsjoon fan di African National Congress, kuurt ANC. Di ANC es en Organisatsjoon, wat söner Giwalt en Jen üp di Apartheid maaki wil, en Süsteem fan’t sa neemt Rasenskēring. Dit foranert höm da 1960 eeđer dit Sharpeville Massacre, hur freerelk Demonstranten fan di Skandāremer skööten of blesiaret waar. Di Organisatsjoon waar da 1960 forböören en ging aur tö Guerilla-Taktiken en Sabotaasji.

Fuar sin Aarber töögen di Apartheid waar dit Mandela forböören, dat hi tö poliitisk Forsaamlings ging, hi waar uk fastnomen en fuar Lönsforreer önklaaget. 1961 waar hi friispreeken en aarbert fiiđer ön di Önergrün. Eeđer dit Sharpeville Massacre waar hi da di Önföörer fan di biwaapent Ker fan di ANC. 1962 waar hi weđer fastnomenen ön tau Prosesen fuar sin poliitisk Aarber, Sabotaasji en dat hi dit Keempen me Waapen plaanet her, töleest leewentslung tö Arest foruurdiilet. Di miist Tir diarfan wiar hi üp Robben Island, dit es ön di Atlantisk Otseaan fuar Kapstadt. En dit es ön’t Leedji „Asimbonanga“ ment, wan Savuka sjungt „wü haa höm ek sen“.

Man uk büten fan Süđer-Aafrika wiar ek ali Liren iinforstönen me Nelson Mandela sin Dön. Hok Lönen ment, dat hi en Terorist wiar. Üs hi höm salev fuar’t Giricht fortaidicht, sair Mandela, dat dit Apartheidsregime ek üp Töögenwiar söner Giwalt reagiaret her, diarom skul em nü tö Waapen grip.

1990, eeđer 27 Jaaren ön Arest, waar Mandela friileten. Staatspresident Frederik de Klerk her dit befeelt en uk weđer Forlof fuar di ANC dön. Mandela saag dit nü üs sin Āpgaav, dat hi dit Lön foriinet, Suurten en Witen skul biiđing en Diil fan’t Lön wiis. Dit ging höm diarom, tö forlikin en tö foriiwen. Di Liren weelet höm üs President fan di ANC en hi forhanelt me di süđerafrikaansk Regiaring diaraur, di Apartheid oftöskafin. 1994 wiar di jest demokraatisk Waalen en Mandela waar di jest suurt President fan’t Lön. Töhop me de Klerk fing hi jen Jaar fuarof al di Nobelpris fuar Freer.

Wilt Mandela ön Arest wiar, demonstriaret fuul Liren, dat hi friileten uur, Musikers skreev Leedjis aur en fuar höm en sin Druum, dat Süđer-Aafrika foriinicht wiis kür. En diartö jert uk „Asimbonanga“, hur di Sjungster jüst sa üs Mandela üp en beeter Tökumst fortruut.

__________________________________________________

Asimbonanga – wir haben ihn nicht gesehen, sang die Band Savuka 1987. Wie andere Musiker auch widmete sie ihr Lied Nelson Mandela, der zu der Zeit schon jahrelang in Haft war. Denn Nelson Mandela hatte sich gegen die Apartheid in Südafrika eingesetzt. 1990 wurde er nach 27 Jahren freigelassen und nahm es sich zur Aufgabe, das Land zu einen. Er verhandelte als Präsident des African National Congress mit der südafrikanischen Regierung über die Abschaffung der Apartheid und wurde nach den ersten demokratischen Wahlen 1994 zum ersten schwarzen Präsidenten des Landes.