Waarom werd de slavernij afgeschaft?
Een nieuwe aflevering van De Rudi & Freddie Show! Dit keer hebben we het over misschien wel de grootste beweging die de wereld ooit heeft gezien: het abolitionisme, de strijd in de 18de en 19de eeuw om de slavernij af te schaffen. Wie vandaag de wereld wil veranderen, heeft namelijk heel veel te leren van de beweging die toen vlam vatte.
Luisteraars! ‘This is a cold and dead place.’ Dat was de conclusie van een Britse abolitionist – iemand die streed tegen de slavernij – toen hij in 1841 een bezoek bracht aan Nederland. Er bleek geen animo te zijn voor een nationale vereniging tegen de slavernij. De gereformeerden wilden niet samenwerken met de liberalen, omdat die laatsten hun vergadering niet openden met gebed.
De voorzitter van de gereformeerde vereniging van abolitionisten merkte op ‘dat de handhaving van het christelijk beginsel (…) van meer belang is, dan de aanwinst van nieuwe leden’.
De Nederlandse antislavernijbeweging heeft nooit veel voorgesteldDe pijnlijke waarheid is dat de Nederlandse antislavernijbeweging nooit veel heeft voorgesteld. In 1842 kwamen de abolitionisten met drie afzonderlijke petities. Eén petitie van de gereformeerden, één petitie van de liberalen en één petitie van een groep Rotterdamse vrouwen. Die laatste was de grootste, maar kreeg alsnog maar 128 handtekeningen. Ter vergelijking: in 1853 werd een petitie tegen de katholieken 200.000 keer getekend.
In het afgelopen jaar heb ik (Rutger) me ondergedompeld in het historisch onderzoek naar de beweging om de slavernij voor eens en altijd af te schaffen. En wat blijkt: dat is een nogal Brits verhaal. Nederland was namelijk niet het enige land waar het abolitionisme weinig voorstelde. Ook in Portugal, Spanje en Frankrijk waren de omvang en impact marginaal. In Groot-Brittannië daarentegen groeide het uit tot een enorme beweging. In 1833 tekende maar liefst een op de vijf volwassen mannen een petitie om de slavernij af te schaffen.
Wat maakte Engeland anders? En hoe belangrijk was het abolitionisme eigenlijk? Was de slavernij niet sowieso verdwenen, ook als de Britse beweging een vroege dood was gestorven? Waren er diepere economische en technologische oorzaken voor het einde van de slavernij? Of hebben de tot slaaf gemaakten gewoon zichzelf bevrijd? En wat kunnen we vandaag nog leren van de abolitionisten?
Over die vragen hebben we het in deze podcast. Als altijd zijn we benieuwd naar jullie gedachten, vragen een leestips. We zijn te bereiken op rudienfreddieshow@decorrespondent.nl
- Jesses voordracht tijdens de Herman Tjeenk Willink-lezing is te vinden op de website van de Raad van State.
- In een eerdere aflevering spraken we over effectief altruïsme: ‘Een modale Nederlander behoort tot de rijkste 3,5 procent van de wereld. Waarom geven we toch zo weinig aan goede doelen?’ En Rutger vertelde al eerder over het abolitionisme, quakers en de slavenhandel: ‘Zo verander je de wereld: de lessen van de antislavernijbeweging’.
- Rutger noemde ook het essay Explaining Costly International Moral Action: Britain’s Sixty-year Campaign Against the Atlantic Slave Trade (PDF) van Chaim D. Kaufmann en Robert A. Pape.
Op De Correspondent praten de auteur, experts en ervaringsdeskundigen samen verder over dit artikel. Log in om mee te praten. (Alleen voor leden).
Nog geen lid? Steun onze missie om jouw nieuws van context te voorzien en sluit je hier aan.
Wil je eerst kennismaken met onze verhalen? Schrijf je dan in voor de proefmail en ontvang elke zaterdag een artikel in je mailbox.