Wszyscy Jesteśmy ze Wsi

Kamienne krzyże i figury bruśnieńskie, stanowią dziś unikalny pomnik nieistniejącego już największego w okresie II Rzeczpospolitej ośrodka kamieniarskiego.

O tym fenomenie kultury ludowej, związanym również z uzyskaniem wolności od pańszczyzny przez galicyjskich chłopów, opowie Grzegorz Ciećka, twórca inicjatywy https://kamiennekrzyze...

Mówi się, że każda pieśń ludowa jest o miłości i to zazwyczaj miłości między Jasiem i Marysią. Gdyby jednak wnikliwiej zagłębić się w ich sens, otrzyma się obraz społeczeństwa i stosunków nie tylko między kochankami, ale także w rodzinie, w społeczności oraz tych, które nas interesują, czyli obraz stosunków międzyklasowych. Są jednak pieśni, w których nie mamy wątpliwości, że mówią o uciśnienieniu chłopów, pańszczyźnie, rabacji oraz o tym, co było dalej...

Idziemy w Serbena! Tak co roku na Wielkanoc wołają mieszkańcy Czortowca, wsi na ukraińskim dziś Pokuciu (dawniej austriacka Galicja). 

Wg badaczki Natalii Tkaczyk, źródła tego tańca odnoszą się do 1848 roku i nadania galicyjskim chłopom wolności. Ten niezwykły rytuał ma podobno oznaczać... deptanie pańszczyzny! 

"Taniec ma rytm podobny do wojskowego, towarzyszy mu pieśń z odpowiednimi słowami. Mężczyźni łapią się z ręce i robią koło lub łańcuszek...

“Baśń o wężowym sercu” to powieść napisana spektakularnie, sugestywnie i atrakcyjnie. Jej autor Radosław Rak niepotrzebnie jednak porywa się na temat rabacji galicyjskiej i staje w literackie szranki z Brunem Jasieńskim – twierdzi Maciej Piotrowski ze Stowarzyszenia Folkowisko w 1. odcinku 2. sezonu podcastu „Wszyscy jesteśmy ze wsi”.

Podcast ten jest finansowany społecznie – dzięki Waszym wpłatom...

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych sposobów radzenia sobie ludzi z brakiem perspektyw w życiu są migracje. Chłopi na ziemiach polskich w czasach pańszczyzny migrowali czasem do miast. Po uwłaszczeniu migracje sezonowe i stałe były najbardziej rozpowszechnionym sposobem radzenia sobie z brakiem ziemi, głodem, brakiem możliwości zarobku i wieloma innymi problemami.

Szczególnie amerykański przemysł przełomu XIX i XX wieku potrzebował mężczyzn gotowych do pracy...

Od spontanicznego oporu wiejskiego wobec urzędników w II Rzeczpospolitej, przez walkę z kolektywizacją i Solidarność Rolników Indywidualnych w PRL-u po Samoobronę w III Rzeczpospolitej.

W 9. odcinku podcastu Wszyscy Jesteśmy ze Wsi opisujemy historię protestów, strajków i demonstracji na wsi w wieku XX.

- Razem ze zniknięciem pańszczyzny chłopi nie znaleźli się na prostej ścieżce rozwoju. Wieś nieustannie trapiła bieda, wykluczenie, brak dostępu do edukacji...

Wbrew pozorom nie wszystkich było stać na bogato zdobione gorsety czy sukienne sukmany. Dlatego często od połowy XIX wieku chłopi nosili tańsze ubrania miejskie kupowane na lokalnych targach - mówi Ewa Rossal

Od mitologizacji stroju krakowskiego przez PRL-owską regionalizację po współczesnychfanów zmitologizowanego obrazu polskiej wsi - o tym rozmawiamy w 8. odcinku podcastu Wszyscy jesteśmy ze wsi.

Historia kulturowego podejścia do ubiorów wywodzących się ze wsi jest długa...

„Gwara to jest język najintymniejszych relacji ludzkich, czyli domu”.

Tak o języku naszych dziadków mówił Jan Miodek. Przez ostatnie 100 lat zmieniło się nie tylko pojęcie domu, ale i pochodzenia...

Fragmenty Pamiętników Chłopów, wyd. 1935 o tańcu. Wykorzystane w odcinku podcastu o zmianach kulturowych wsi polskiej między 1920 -2020 rokiem.

Materiały dostępne na stronie dostępne na licencji CC BY SA 3.0 PL

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.

W potocznej opinii chłopi się nie buntowali. Jeżeli już pokazuje się chłopów w historii, to raczej jako uległych lub pogodzonych z losem. W stosunku do PRL używano pojęcia homo sovieticus, które miało m.in. określać chłopską podległość. Tymczasem kiedy przyjrzymy się sprawie bliżej okazuje się, że chłopi buntowali się często, stosowali też taktyki oporu ukrytego, codziennego w każdym systemie, który uważali, że tłamsi ich wolność i ogranicza możliwości...